دیه تصادف به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

دیه تصادف به چه کسانی تعلق میگیرد؟ این یکی از پرتکرارترین سوالاتی است که از سوی مخاطبان پرسیده می‌شود. تصادف حادثه‌ای ناگوار است که ممکن است برای هر فردی اتفاق بیافتد. بعد از تصادف و بروز آسیب‌های جانی و مالی، افراد سوالات زیادی دارند. یکی از مهم‌ترین سوالات این است که دیه تصادف به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ به همین دلیل باید بدانید که راننده و سرنشینان خودروی زیان‌دیده، تمامی اشخاص ثالث آسیب دیده در تصادف و راننده مقصر نیز در صورت داشتن پوشش حوادث راننده، دیه یا خسارت خود را دریافت می‌کنند

قوانین دیه تصادف در سال ۱۴۰۴

دیه مالی است که به سبب جنایت بر نفس یا عضو به مجنی علیه یا به ولی یا اولیای دم او داده می شود. قانون دیه تصادف نیز همان قانون بیمه شخص ثالث است. طبق این قانون، به تمام افرادی که در طبقه شخص ثالث قرار دارند، دیه تصادف تعلق می‌گیرد.

همانطور که می‌دانید، خرید بیمه شخص ثالث، برای تمام دارندگان وسایل نقلیه زمینی اجباری است. طبق قانون بیمه مرکزی، خسارات جانی و مالی مالک وسیله نقلیه‌ای که تحت پوشش بیمه شخص ثالث باشد، بر عهده شرکت بیمه‌گر وی است. در واقع، تمامی اشخاصی که در یک حادثه تصادف، زیان مالی و جانی می‌بینند، تحت پوشش بیمه شخص ثالث قرار می‌گیرند. این بیمه هزینه‌های مربوط به درمان، فوت و خسارات وارد شده به اموال را جبران می‌کند.

در بیمه شخص ثالث، مالک وسیله نقلیه شخص اول است. شرکت بیمه که طبق قرارداد متعهد به جبران هزینه‌ها است، در بیمه‌نامه با عنوان بیمه‌گر یا شخص ثانی درج می‌شود. در نهایت شخص ثالث، فرد زیان‌دیده در حوادث رانندگی است. به عبارت دیگر، منظور از اشخاص ثالث، کلیه سرنشینان مجاز وسیله نقلیه بیمه‌شده است. البته راننده مقصر حادثه‌دیده هم تحت پوشش‌های بیمه اجباری وسایل نقلیه، یعنی پوشش‌های بیمه ثالث قرار می‌گیرد.

قوانین دیه، هر سال با توجه به نرخ دیه تغییر می‌کنند. نرخ دیه کامل انسان در هر سال، با نظر کارشناسان و با توجه به درصد تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تعیین می‌شود و پس از موافقت رئیس قوه قضاییه، به اطلاع عموم می‌رسد. بررسی میزان مبلغ دیه کامل انسان، از آن جهت مهم است که دیه سایر اعضای بدن نیز بر مبنای آن محاسبه می‌شود.
دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۴، برابر با ۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان در ماه‌های غیرحرام و ۲ میلیارد و ۱۳۳ میلیون تومان در ماه‌های حرام است

چه کسانی مشمول دریافت دیه تصادف می‌شوند؟

رایج‌ترین سوال در رابطه با دیه تصادف این است که، دیه تصادف به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟؛ همانطور که گفته شد، تمام افراد زیان‌دیده در یک تصادف مشمول بیمه تصادف می‌شوند و قادر به دریافت دیه تصادف هستند. در ادامه به این افراد اشاره شده است:

• راننده و سرنشینان خودروی زیان‌دیده

راننده و سرنشینان خودرویی که دچار زیان و حادثه شده‌اند، مشمول دریافت دیه هستند. چنانچه راننده مقصر، بیمه داشته باشد، مبلغ دیه را شرکت بیمه‌گر پرداخت خواهد کرد و در غیراینصورت، فرد مقصر موظف به پرداخت دیه است.

• راننده و سرنشینان خودروی مقصر

به راننده و سرنشینان خودروی مقصر نیز دیه تصادف تعلق می‌گیرد. سرنشین خودرو یا ترک‌سوار موتورسیکلت نیز می‌تواند دیه خود را از بیمه راننده مقصر دریافت کند. اگر راننده مقصر، زیان‌دیده جانی باشد نیز دیه به او تعلق می‌گیرد.

• عابر پیاده

عابر پیاده فردی است که در هر شرایطی مشمول دریافت دیه تصادف است. در واقع حتی اگر مقصر تصادف باشد نیز دیه دریافت می‌کند.

دیه تصادف منجر به فوت به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

دیه تصادف منجر به فوت، پیرو قوانین تقسیم میراث است و مانند سایر اموال شخص فوت شده تقسیم می‌شود. نکته مهم در دیه تصادف منجر به فوت این است که، راننده مقصر از متوفی ارث نمی‌برد. برای مثال اگر فردی در تصادف مقصر بوده باشد و یکی از اعضای نزدیک خانوده مانند مادرش را که سرنشین خودرو بوده است از دست بدهد، نمی‌تواند از دیه تصادف مادرش ارثی ببرد. دیه جنین در تصادف نیز، از طرف بیمه با توجه به شرایط و سن جنین فوت شده مشخص و پرداخت می‌شود

مراحل دریافت دیه تصادف

اگر تصادف با ماشین یا تصادف با عابر پیاده باعث نقص عضو، از دست رفتن افراد یا خسارت‌های سنگین دیگر شود، قبل از هر اقدامی نیاز به تماس با افسر راهنمایی و رانندگی و اورژانس است. افسر پس از بررسی حادثه،‌ مقصر را مشخص می‌کند و کروکی تصادف را می‌کشد. پس از انتقال مصدومین به بیمارستان باید خودروی مقصر، برای تشکیل پرونده در کلانتری به پارکینگ منتقل شود.
بعد از دریافت کروکی از پلیس راهنمایی و رانندگی، باید برای استفاده از بیمه شخص ثالث راننده مقصر، پرونده تشکیل شود. در این مرحله باید افراد زیان‌دیده کد یکتای بیمه‌نامه شخص ثالث و مدارک راننده مقصر را بگیرند. برای این کار باید درخواست اصالت بیمه‌نامه از کلانتری گرفته شود. برای دریافت دیه پس از تصادف باید با در دست داشتن مدارک لازم به دادسرا مراجعه و اظهارات خود را ثبت کرد. دادسرا برای تکمیل پرونده و تشخیص درستی اظهارات، مجروحان حادثه را به پزشک قانونی ارجاع می‌دهد. پزشکی قانونی برای آسیب‌دیده‌ها طول درمان صادر می‌کند و پس از پایان آن نظر خود را اعلام می‌کند. پس از کامل شدن همه گزارش‌ها، پرونده به دادگاه ارجاع داده می‌‌شود. دادگاه با بررسی مدارک در حضور مقصر، زیان‌دیده و نماینده شرکت بیمه رای خود را اعلام می‌کند. پس از تعیین حکم و صدور رای دادگاه، باید برگه رای دادگاه تحویل شرکت بیمه داده شود. پس از تایید مدارک توسط شرکت بیمه، دیه اعلام شده به صورت کامل به فرد آسیب‌دیده پرداخت خواهد شد

مراحل دریافت دیه تصادف جرحی

تصادف جرحی به حادثه‌ای گفته می‌شود که افراد حاضر در آن آسیب جسمی دیده باشند. مراحل دریافت دیه در این تصادفات همان مراحلی است که در بالا ذکر شد و تفاوتی ندارد. در این تصادفات، دریافت کروکی تصادف از مامور راهنمایی و رانندگی حاضر در صحنه بسیار مهم است.

مراحل دریافت دیه تصادف فوتی

تصادفات منجر به فوت، دارای جنبه عمومی و خصوصی هستند. برای جنبه عمومی این جرم بسته به شرایط راننده مقصر مجازات حبس یا جزای نقدی در نظر گرفته می‌شود و پرداخت دیه به ورثه و اولیا دم فرد فوت‌شده مجازات خصوصی این جرم محسوب می‌شود. برای گرفتن دیه تصادفات فوت نیز مراحلی مانند معاینه جسد در پزشکی قانونی، گزارشات مقامات انتظامی و اوراق بازجویی و… طی می‌شود.

مراحل دریافت دیه تصادف ۵۰/۵۰

دیه ۵۰/۵۰، زمانی مطرح می‌شود که پلیس یا کارشناس بیمه تشحیص می‌دهد، مسئولیت یا تقصیر تصادف به ‌طور مساوی بین رانندگان تقسیم شده است. دراین ‌صورت فرد زیان‌دیده فقط ۵۰ درصد از مبلغ دیه کل را از شرکت بیمه طرف مقابل دریافت می‌کند. ۵۰ درصد مابقی دیه به خصوص در مورد موارد منجر به فوت، از طرف صندوق تامین خسارت‌های بدنی قابل جبران است..

در چه مدت زمانی می‌توان دیه تصادف را دریافت کرد؟

قطعا یکی از سوالاتی که ذهن فرد حادثه‌دیده را درگیر می‌کند این است که گرفتن دیه تصادف چقدر طول میکشد؟ باید بدانید که پس از صدور حکم دادگاه برای پرداخت دیه، فرد مقصر موظف است در یک مدت زمان مشخص، مبلغ تعیین شده دیه را به حساب دادگاه یا فرد زیان‌دیده واریز کند. البته مهلت پرداخت دیه در جرایم عمد و غیرعمد متفاوت است که هر کدام را در جدول زیر بررسی می‌کنیم:

مهلت پرداخت دیه تصادف برای بیمه

پس از اعلام حکم به شرکت‌ بیمه، این شرکت باید برای پرداخت مبلغ اعلام شده تا حداکثر تا ۲۰ روز بعد از رای نهایی اقدام کند و مبلغ مشخص‌ شده را به شماره‌ حسابی که دادگستری اعلام نموده واریز نماید. مبلغ دیه در اجرای احکام دادگستری به‌ نرخ روز محاسبه می‌شود، اما دریافت دیه تصادف همزمان با تحویل حکم دادگاه است که احتمال دارد تا ۴ ماه هم طول بکشد که این افزایش نرخ دیه بر عهده مقصر است.

مهلت پرداخت دیه تصادف برای دادگستری

قانون، مدت پرداخت دیه از سوی دادگستری برای جرائم شبه‌عمد را ۲ سال قمری درنظر گرفته است. به صورتی که نصف دیه باید در سال اول و نصف دیگر آن در سال دوم پرداخت شود.

آیا دیه به نرخ روز محاسبه می‌شود؟

همانطور که گفته شد ممکن است مراحل تسویه، تا چهار ماه طول بکشد. نرخ دیه به قیمت روز محاسبه می‌شود و اگر مقصر حادثه در پرداخت دیه تأخیر داشته باشد و در این فاصله نرخ جدید دیه اعلام شود، این شخص باید مبلغ را به نرخ روز تسویه کند.

نحوه پرداخت دیه در تصادفات رانندگی با فرار راننده مقصر یا نداشتن بیمه نامه

اگر راننده‌ای که مقصر تصادف بوده از صحنه فرار کنه و شناسایی نشه، تکلیف دیه زیان‌دیده (یعنی کسی که آسیب دیده یا فوت کرده) طبق قانون بیمه شخص ثالث و قانون مجازات اسلامی به این صورت هست:

1. شناسایی نشدن راننده مقصر:

اگر راننده مقصر شناسایی نشه و زیان‌دیده یا بازماندگان او شکایت و گزارش رسمی به پلیس بدهند و پرونده تشکیل بشه، دیه از طریق صندوق تامین خسارت‌های بدنی پرداخت میشه.

صندوق تامین خسارت‌های بدنی یک نهاد دولتی هست که برای جبران خسارت‌هایی تأسیس شده که:

• راننده مقصر فرار کرده و پیدا نشده
• راننده بیمه نداشته
• خودرو سرقتی بوده یا خسارت‌زننده شناخته نشده

2. مدارک لازم برای دریافت دیه از صندوق:

• گزارش پلیس (کلانتری یا راهور)
• نظریه کارشناسی (مثلاً تأیید اینکه مقصر فرار کرده)
• مدارک پزشکی یا فوت
• شکواییه رسمی و پیگیری قضایی
• نظریه نهایی دادگاه (برای تایید پرداخت دیه توسط صندوق)

3. مراحل دریافت دیه:

1. ثبت شکایت و تشکیل پرونده در کلانتری یا راهنمایی و رانندگی
2. پیگیری از طریق دادسرا یا شورای حل اختلاف
3. صدور رای دادگاه مبنی بر اینکه مقصر شناسایی نشده و صندوق باید دیه را بپردازد
4. مراجعه به صندوق تأمین خسارت‌های بدنی و ارائه مدارک برای پرداخت دیه